Các phi hành gia vũ trụ đón năm mới thế nào?
Các phi hành gia không gian trong ngày lễ Giáng sinh và năm mới thường có cách
ăn mừng độc đáo của riêng mình.
Năm mới đầu tiên trên trạm vũ trụ quốc tế
Các phi hành gia Mỹ và Nga đón Giáng sinh và năm mới đầu tiên trên trạm vũ trụ
quốc tế ISS là vào năm 2000 – 2001, gồm William M. Shepherd của NASA và
Yuri P. Gidzenko và Sergei K. Krikalev của Roscosmos. Kể từ đó đến nay, truyền
thống tổ chức Giáng sinh và năm mới trên ISS vẫn được các phi hành gia vẫn
được duy trì hàng năm bất chấp những thay đổi trong chương trình hợp vũ trụ
giữa Mỹ, Nga và châu Âu.
Khi được hỏi về trải nghiệm đón năm mới trên ISS, phi hành gia người Mỹ Thomas
H. Marshburn – chỉ huy sứ mệnh Expedition 66 nói: "Thật là một đặc ân khi cùng
một lúc nhìn thấy nhiều quốc gia như vậy".
"Chúng ta có thể đi từ bên này của Trái Đất sang một phía khác chỉ trong vài phút
và điều đó thực sự mang lại một tinh thần đoàn kết nhân loại trên toàn cầu" , phi
hành gia Raja J. Chari của NASA nói thêm.
Hiện nay đang thực hiện sứ mệnh trên ISS là các phi hành gia thuộc sứ mệnh
Expedition 68 của NASA gồm Nicole A. Mann, Josh A. Cassada và Francisco C
. “Frank” Rubio và phi hành gia Nhật Bản Koichi Wakata. Nhóm phi hành gia
Nga gồm: Sergey Prokopyev, Anna Kikina và Dimitri Petelin.
Các phi hành gia thuộc sứ mệnh Expedition 68 của NASA gồm Nicole A. Mann,
Josh A. Cassada và Francisco C. “Frank” Rubio và phi hành gia Nhật Bản Koichi
Wakata. (Ảnh: NASA)
Theo Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA), trong những năm đầu chương trình
du hành vũ trụ của nhân loại, các sứ mệnh trên tàu vũ trụ có người lái thường
không kéo dài, do đó việc các phi hành gia đón Giáng sinh hay năm mới trên
không gian thường ít xảy ra.
Cùng với sự phát triển của công nghệ, các sứ mệnh ngoài không gian ngày một
kéo dài và sự ra đời của Trạm vũ trụ quốc tế ISS cũng tạo nên truyền thống đón
năm mới ngoài vũ trụ của các phi hành gia.
Trong 22 năm qua, đón Giáng sinh và năm mới trên Trạm vũ trụ quốc tế đã trở
thành sự kiện thường niên và không còn quá đặc biệt như những ngày đầu.
Bức ảnh đón Giáng sinh và năm mới 2012 – 2013 của các thành viên phi hành đoàn
sứ mệnh Expedition 34 gồm: Thomas H. Marshburn, Kevin A. Ford và Roman Y.Romanenko, Oleg V. Novitski và Yevgeni I. Tarelkin của Roscosmos, cùng phi
hành gia Canada Chris A. Hadfield. (Ảnh: NASA)
Cũng theo NASA, năm nay 2023 có 10 phi hành gia đến từ 4 quốc gia (nhiều nhất
từ trước đến nay) sẽ cùng nhau đón năm mới 2023 trên không gian trên trạm vũ
trụ quốc tế ISS và trạm vũ trụ Thiên Cung.
Kính mời nghe thêm nhạc hay sôi động
Nguyen Lien Huong
(14) What is love – Haddaway | Franzi Rätz | Female Choreography – YouTube
Gian nan con đường trở thành phi hành gia của NASA
Để trở thành một phi hành gia của NASA phải trải qua rất nhiều giai đoạn tuyển chọn, nhưng kể cả khi được đào tạo không có gì bảo đảm bạn sẽ được bay vào không gian.
Trở thành một phi hành gia là cam kết to lớn với tất cả mọi người. Các ứng viên phi
hành gia – những người có nguyện vọng thường được chọn ở độ tuổi 30 và 40 buộc
rời bỏ sự nghiệp danh giá của mình để có cơ hội bay vào không gian kể cả khi cơ
hội rất mong manh.
Hàng năm số lượng các ứng viên tham gia chương trình nghiên cứu không gian
của Cơ quan vũ trụ Mỹ (NASA) là hơn 18.000 người, và không phải ai cũng có
thể vượt qua vòng tuyển chọn.
Yêu cầu khắt khe
NASA có những yêu cầu khắt khe để chọn một người trở thành một phi hành gia.
Công việc này không chỉ cần thể chất tốt nhất mà còn đòi hỏi các kỹ năng, kỹ
thuật để đảm nhận những công việc khó khăn trên tàu vũ trụ hoặc trên một trạm
vũ trụ.
Yêu cầu cơ bản của NASA là bằng cử nhân về kỹ thuật, khoa học sinh học, khoa
học vật lý, khoa học máy tính hoặc toán học, sau đó là ba năm kinh nghiệm
chuyên môn (hoặc 1.000 giờ chỉ huy phi công trên máy bay phản lực).
Quá trình lựa chọn phi hành gia của NASA khá khắt khe, chỉ vài chục người được lựa chọn từ hàng ngàn hồ sơ ứng viên. (Ảnh: NASA)
Các ứng viên cũng phải vượt qua kỳ kiểm tra thể chất phi hành gia của NASA.
Tuy nhiên, nhiều kỹ năng khác để lựa chọn, chẳng hạn như lặn biển, trải nghiệm
nơi hoang dã, kinh nghiệm lãnh đạo và khả năng sử dụng các ngôn ngữ khác
nhau (đặc biệt là tiếng Nga, ngôn ngữ mà tất cả các phi hành gia ngày nay đều
phải học).
Một "khóa" phi hành gia trông thế nào?
NASA đã tổ chức 22 khóa đào tạo phi hành gia kể từ nhóm phi hành gia đầu tiên
vào năm 1959 được chọn cho Chương trình Sao Thủy. Chương trình không gian
của Mỹ đã phát triển và thay đổi đáng kể kể từ thời điểm đó.
Một số lớp phi hành gia đầu tiên chủ yếu được tuyển chọn từ quân đội, đặc biệt
là các phi công thử nghiệm – một nhóm được coi là sẵn sàng đối phó với những
nguy cơ cực độ trong không gian. Nhưng khi chương trình của NASA phát triển,
họ cần có nhiều bộ kỹ năng đa dạng hơn.
Các lớp phi hành gia đáng chú ý bao gồm lớp phi hành gia thứ tư (năm 1969),
được gọi là "Các nhà khoa học" bao gồm Harrison J. Schmitt, nhà địa chất học
duy nhất từng đi bộ trên mặt trăng (nhiệm vụ Apollo 17), lớp thứ tám năm 1978
(bao gồm các ứng viên nữ, người Mỹ gốc Phi và người Mỹ gốc Á), lớp thứ 16
năm 1996 (lớp lớn nhất, với 44 thành viên được chọn cho các chuyến bay để
xây dựng Trạm vũ trụ quốc tế) và lớp thứ 21 vào năm 2013 (lớp đầu tiên có tỷ
lệ phân chia giới tính 50/50).
Những phương tiện phi hành gia Mỹ sử dụng
Hiện nay, các phi hành gia Mỹ có nhiều lựa chọn hơn cho các sứ mệnh ngoài
không gian, không chỉ bay trên các tàu vũ trụ của Mỹ mà còn cả của Nga. Điển
hình như tàu vũ trụ Soyuz của Cơ quan vũ trụ Liên bang Nga (Roscosmos)
cho các nhiệm vụ trên Trạm vũ trụ quốc tế ISS.
Trong những năm tới, NASA hy vọng sẽ lại vượt ra ngoài quỹ đạo tầm thấp
của Trái Đất trong các sứ mệnh lên Mặt Trăng và Sao Hỏa thông qua tàu vũ trụ
Orion do cơ quan này phát triển.
Ngoài các vũ trụ của NASA và Roscosmos, phi hành gia Mỹ và các nước cũng
có thể sử dụng các tàu vũ trụ tư nhân của SpaceX và Boeing cho một sứ mệnh
ngoài không gian. Việc du hành vũ trụ có thể sớm được tư nhân hóa trong 10
năm tới.
Tàu vũ trụ Soyuz của Nga. (Ảnh: NASA)
Các phi hành gia mới sẽ đi đâu?
Các phi hành gia mới có thể bắt đầu sự nghiệp du hành tới Trạm Vũ trụ Quốc tế,
hoặc trong các nhiệm vụ Mặt trăng sắp tới. Trạm vũ trụ ISS dự kiến sẽ tồn tại
đến năm 2024, nhưng có thể được kéo dài đến năm 2028 hoặc thậm chí lâu hơn.
Với sự thành công của Artemis 1, điểm đến tiếp theo của các phi hành gia trẻ rất
có thể sẽ là Mặt Trăng. Nếu thuận lợi, kế hoạch lên Sao Hỏa vào năm 2030 cũng
có thể là một đích đến cho các phi hành gia mới.
Phi hành gia làm gì?
Mặc dù công chúng chủ yếu chú ý đến các phi hành gia khi họ ở trong không gian,
nhưng trên thực tế, các phi hành gia sẽ chỉ dành một phần nhỏ trong sự nghiệp
của họ ở trên cao. Hầu hết thời gian của họ sẽ được dành cho việc đào tạo và
hỗ trợ các nhiệm vụ khác.
Đầu tiên, các ứng viên phi hành gia sẽ có khoảng hai năm đào tạo cơ bản, nơi
họ sẽ học huấn luyện sinh tồn, ngôn ngữ, kỹ năng kỹ thuật và những thứ khác
mà họ cần để trở thành một phi hành gia.
Sau khi tốt nghiệp, các phi hành gia mới có thể được giao nhiệm vụ không gian
hoặc được giao các vai trò kỹ thuật trong Văn phòng Phi hành gia tại Trung tâm
Vũ trụ Johnson ở Houston. Những vai trò này có thể bao gồm hỗ trợ các nhiệm
vụ hiện tại hoặc tư vấn cho các kỹ sư của NASA về cách phát triển tàu vũ trụ
trong tương lai.
Hầu hết thời gian của các phi hành gia sẽ được dành cho việc đào tạo và hỗ trợ các nhiệm vụ khác, thời gian dành cho các sứ mệnh ngoài không gian chỉ chiếm một phần nhỏ. (Ảnh: NASA)
Vượt qua quá trình tuyển chọn
Trong 18.353 đơn đăng ký trở thành phi hành gia được gửi đến NASA, chỉ có vài
người được chọn. Bước đầu tiên, phòng nhân sự NASA xem xét từng ứng viên
để xem họ có đáp ứng các tiêu chuẩn cơ bản hay không. Mọi ứng viên đủ điều
kiện sau đó sẽ được xem xét bởi một hội đồng – Hội đồng đánh giá phi hành gia.
Hội đồng đánh giá bao gồm khoảng 50 người, chủ yếu là các phi hành gia hiện
tại. Hội đồng sẽ chọn ra vài trăm ứng cử viên có trình độ cao nhất, sau đó kiểm
tra tài liệu tham khảo đối với từng ứng cử viên.
Sau bước đầu tiên số ứng cử viên giảm xuống chỉ còn 120 người. Hội đồng tuyển
chọn phi hành gia, sau đó sẽ gọi những ứng viên này để phỏng vấn và kiểm tra
y tế. 50 ứng cử viên hàng đầu trải qua vòng phỏng vấn thứ hai và kiểm tra y tế
nhiều hơn. Những ứng viên phi hành gia cuối cùng sẽ được chọn từ nhóm 50
người này.
Ứng viên phi hành gia được thông báo thế nào ?
Các ứng cử viên may mắn lọt vào danh sách nhận được một cuộc điện thoại từ
người đứng đầu Ban Giám đốc Điều hành Chuyến bay tại Trung tâm Vũ trụ
Johnson của NASA, cũng như trưởng Văn phòng Phi hành gia. NASA yêu cầu
các ứng viên chỉ chia sẻ tin tức với gia đình trực hệ của họ cho đến khi NASA
có thể đưa ra thông báo chính thức.
NASA thường tổ chức một cuộc họp báo để công bố các ứng cử viên mới, đồng
thời mời các nhà báo và những người có tài khoản mạng xã hội đặt câu hỏi về
lớp phi hành gia mới. Sau đó, các ứng viên nhanh chóng lao vào đào tạo, khiến
họ có rất ít thời gian để nói chuyện với thế giới bên ngoài, ít nhất là trong vài tháng.
Nguồn: Space
