Coast guard Mỹ vừa thông báo chính thức là đã tìm thấy những mảnh
vỡ của chiếc tàu lặn Titan, chính xác hơn là máy lặn, mất tích hôm
chủ nhật 18-6-2023. Một robot lặn điều khiển từ xa (ROV) của Hải
quân Mỹ tìm thấy những mảnh vỡ này ở độ sâu 3,8km, nằm rải rác
trên đáy biển cách xác tàu Titanic khoảng 500m.
coast guard Mỹ thông báo chính thức xác nhận 5 người trong tàu lặn Titan đều thiệt mạng. Ảnh: Shutterstock.
Theo các chuyên gia, nguyên nhân là vỏ chiếc máy lặn làm
bằng sợi carbon đã không chịu nổi áp suất nước cực lớn lên
đến 400 kg/cm2 ở độ sâu này,nên bị ép nổ co sập(imploding).
Năm người đi trên chiếc máy lặn đã tử vong lập tức mà không
hề kịp nhận ra mối hiểm họa đang đến, vì vụ nổ diễn ra rất
nhanh chứ không phải bị ép bẹp từ từ như trong phim ảnh.
Có lẽ sẽ không tìm được thi thể các nạn nhân vì sức nước sẽ
ép thân xác vỡ vụn.
Hải quân Mỹ đến giờ mới chịu công bố là hệ thống thu âm dưới nước tối mật của họ đã thu được âm thanh một tiếng nổ co sập
rất lớn ngay sau thời điểm tàu mẹ mất liên lạc với máy lặn
(9h45 ngày chủ nhật). Vị trí vụ nổ là gần chỗ xác tàu Titanic,
địa điểm mà chiếc máy lặn Titan sẽ lặn đến.
Theo CNN, hệ thống thu âm dưới nước cực kỳ tinh vi này đã
được Hải quân Mỹ khai triển từ những năm 1950 ở vùng đáy
biển dọc theo bờ lục địa Bắc Mỹ. Mục đích là để theo dõi xem
có tàu ngầm Liên Xô nào hoạt động gần lãnh hải Mỹ hay không.
Dù vậy, Hải quân Mỹ vẫn cho tiến hành cuộc tìm kiếm, có lẽ vì
lý do nhân đạo, cũng như họ chưa chắc chắn rằng tiếng nổ đó
xuất phát từ vụ nổ máy lặn Titan.
Hôm 18-6, doanh nghiệp du lịch lặn biển OceanGate Expeditions (Mỹ) đã dùng máy lặn Titan đưa 4 khách du lịch xuống xác chiếc Titanic với giá 250.000 USD/người.
Trong số này có 3 người thuộc giới giàu, gồm tỉ phú người Pakistan Shahzada Dawood, 48 tuổi và con trai Sulaiman
Dawood, 19 tuổi; tỉ phú người Anh Hamish Harding, 58 tuổi;
người thứ tư là chuyên gia lặn biển và là giám đốc một hãng nghiên cứu biển người Pháp Paul-Henri Nargeolet, 77 tuổi.
Người điều khiển máy lặn là tỉ phú người Mỹ Stockton Rush,
61 tuổi. Rush chính là người sáng lập và là CEO của OceanGate Expeditions, đơn vị tổ chức tour du lịch thảm họa này.
Máy lặn Titan của hãng OceanGate Expeditions (Mỹ) thiết kế,
có kích thước: dài 6,7m, ngang 2,8m và cao 2,5m, nặng 10 tấn.
Nó có lớp vỏ dày 10cm làm bằng sợi carbon, khung bằng thép titanium, được lái bằng bộ điều khiển của máy chơi game Playstation, không có hệ thống lái hoàn chỉnh như các máy lặn cao cấp.
Mặc dù việc đóng chiếc Titan có áp dụng một số công nghệ mới, nhưng các công nghệ này chưa được kiểm chứng về độ an toàn
và tin cậy. Titan cũng không được các cơ quan an toàn hàng
hải quốc tế cũng như của Mỹ kiểm tra và cấp chứng nhận an
toàn.
Trước đây đã có những cảnh báo về sự thiếu an toàn của máy
lặn Titan.
Năm 2018, David Lochridge, giám đốc phụ trách hoạt động
biển của OceanGate, đã cảnh báo là Titan không đạt an toàn
cần thiết cho một máy lặn hoạt động ở độ sâu 4km.
Titan không có các bộ cảm biến kiểm tra thời gian thực kết
cấu vỏ tàu, mà chỉ gắn cảm ứng âm thanh (phát hiện tiếng
nứt vỡ) của vỏ tàu. Điều này rất nguy hiểm vì khi nghe tiếng
nứt là vỏ tàu sắp vỡ; cửa kính chỉ chịu được áp suất nước ở
độ sâu 1,4km chứ không chịu nổi áp suất ở độ sâu 4km;
không có các hệ thống an toàn dự phòng.
Chính vì báo cáo này mà Lochridge đã bị CEO Stockton Rush
đuổi việc, đồng thời kiện ra tòa vì cho rằng Lochridge tiết lộ
bí mật công nghệ và làm mất uy tín hãng.
Ngoài ra còn có hai chuyên viên tham gia dự án thiết kế máy
lặn của OceanGate cũng đã bỏ việc. Họ nhận thấy CEO Rush
đã bỏ ngoài tai những đề nghị của họ về bảo đảm an toàn
cho máy lặn, một trong số đó là vỏ phải có độ dày 15cm thay
vì chỉ có 10cm.
Trước đây, hãng OceanGate cũng đã tổ chức tổng cộng 6 tour
lặn nhưng chỉ có 2 lần lặn thành công đến chỗ xác tàu Titanic.
Các lần còn lại phải bỏ dở vì máy lặn bị trục trặc kỹ thuật
trong quá trình lặn xuống.
Một cặp vợ chồng triệu phú người Canada đã phát đơn kiện OceanGate vì tour lặn không thành công nhưng hãng vẫn
khăng khăng không chịu hoàn tiền tour.
Về phương diện pháp lý, các du khách khi tham gia tour phải
ký bản cam kết chấp nhận mọi rủi ro trong chuyến lặn, nên
có lẽ gia đình các nạn nhân sẽ không được OceanGate bồi
thường.
Dù vậy, hãng này vẫn sẽ phải đối mặt với nhiều rắc rối về
pháp lý trong thời gian tới.
Mới đây, khi trả lời phỏng vấn của hãng Reuters, đạo diễn nổi tiếng người Mỹ James Cameron cho biết là có một nguồn tin
riêng báo cho ông về vụ thu được tiếng nổ khi Titan mất liên
lạc. Vì vậy, ông biết rằng không còn hy vọng gì về khả năng
sống sót của 5 người trên máy lặn.
James Cameron phát ngôn về vụ chìm tàu ngầm Titan.
Ảnh: Page Six
Cũng theo Cameron, "lặn xuống độ sâu hàng mấy km trong
một máy lặn như Titan là rất liều lĩnh. Nó giống như trường
hợp ông thuyền trưởng tàu Titanic, dù đã được cảnh báo là
vùng biển có nhiều núi băng trôi, vẫn cho tàu chạy hết tốc
lực về trước trong một đêm tối mịt không trăng".
Hậu quả là khi phát hiện có núi băng trôi trước mặt thì đã
quá trễ, không còn thời gian bẻ lái tránh, tàu chìm lúc 2h
sáng ngày 15-4-1912 kéo theo 1.500 nhân mạng, chỉ còn
700 người sống sót.
Cameron cũng cho rằng không nên tổ chức những tour lặn
thương mại ở độ sâu lớn, không nên khuyến khích giới nhà
giàu tham gia những tour đầy rủi ro như thế, vì "máy móc
dù hiện đại đến đâu, có độ tin cậy cao đến đâu, vẫn có lúc
bị trục trặc, hư hỏng".
Ông đạo diễn này đã từng thuê một đội ngũ chuyên gia hàng
đầu thế giới thiết kế một máy lặn rất tối tân để lặn xuống
khảo sát xác tàu Titanic (khoảng 30 chuyến lặn), trước khi
làm bộ phim bom tấn về vụ chìm tàu Titanic.
Nhà đạo diễn này cũng là 1 trong 3 người duy nhất trên thế
giới đã từng lặn đến nơi sâu nhất Thái Bình Dương là hố
thẳm Challenger Deep ở độ sâu 11km.
Thông điệp rõ ràng của đạo diễn Cameron được đưa ra sau khi
có thông tin tiết lộ rằng Rush – ông chủ của OceanGte, đã được cảnh báo nhiều năm trước rằng ‘phương pháp thử nghiệm’ của ông có thể dẫn đến thảm họa – và trong một cuộc phỏng vấn
khác, ông đã nói về việc ‘phá vỡ các quy tắc’ để chế tạo tàu
ngầm.
Các chuyên gia cho rằng có rất ít triển vọng tìm lại được hài
cốt của những nhà thám hiểm gặp nạn.
Sinh viên 19 tuổi đã tham gia chuyến thám hiểm bi kịch để làm vui lòng cha mình trong Ngày của Cha, Doanh nhân người Pakistan Shahzada Dawood và con trai Suleman, 19 tuổi, là 2 trong số 5 nạn nhân thiệt mạng
