From: MY LOAN <tmyloan>
ĐIỂM BÁO PHÁP QUỐC :NGÀY 10/11/2023 ……………………..2
Chính giới Pháp chia rẽ về cuộc tuần hành chống nạn bài Do Thái gia tăng, dự kiến diễn ra ngày Chủ Nhật 12/11/2023 tại Paris, là chủ đề chính của nhiều nhật báo Pháp hôm nay, 10/11. Xung đột Israel – Hamas ở Cận Đông cũng tiếp tục chiếm trang nhất nhiều báo.
Ngôi sao David thể hiện thái độ bài Do Thái bị vẽ trên nhiều tòa nhà ở Paris và vùng phụ cận, Pháp, ngày 31/10/2023. AFP – GEOFFROY VAN DER HASSELT
Trọng Thành
‘‘Chống nạn bài Do Thái : Sự đoàn kết về chính trị không thể tìm thấy’’ là tựa trang nhất tờ Le Figaro thiên hữu. Sự có mặt của đảng cực hữu Tập hợp Dân tộc (RN) trong hàng ngũ biểu tình là yếu tố gây chia rẽ chính. Chính khách cực tả Jean-Luc Mélenchon tẩy chay cuộc tuần hành với lý do không muốn đi cạnh những người ‘‘ủng hộ Israel vô điều kiện’’. Ngay cả nhiều dân biểu đảng cầm quyền của tổng thống cũng chọn giữ khoảng cách, với dự định sẽ đi tụt lại phía sau đoàn biểu tình, để tách hẳn khỏi các phần tử cực hữu. Tuy nhiên, theo Le Figaro, ‘‘bất chấp các căng thẳng, đại đa số dân Pháp vẫn ủng hộ sáng kiến tuần hành của chủ tịch Hạ Viện và chủ tịch Thượng Viện, theo thăm dò dư luận Odoxa-Backbone Consulting’’. Nhiều người phản đối việc cô lập đảng cực hữu.
Chống bài Do Thái, ‘‘cuộc tuần hành đoàn kết’’ bị chia rẽ
Cuộc tuần hành chống nạn bài Do Thái tại Paris cũng là chủ đề chính trang nhất của Le Monde. Nhật báo này ghi nhận việc đảng cực hữu tham gia và đảng cực tả tẩy chay ‘‘đã biến sáng kiến (nhằm tạo đoàn kết) này thành vấn đề gây tranh luận’’. Bài xã luận của Le Monde, với nhan đề ‘‘Không thể biện minh cho nạn bài Do Thái’’, nhấn mạnh đến số vụ bài Do Thái tăng vọt, với hơn 1.000 vụ, kể từ đầu xung đột, ‘‘đòi hỏi nỗ lực đề kháng tập thể mạnh mẽ’’.
Le Monde chia sẻ quan điểm của hai chủ tịch Hạ Viện và Thượng Viện, khi đưa ra kêu gọi biểu tình đoàn kết, không phân biệt đảng phái chính trị, bởi để cho nạn bài Do Thái gia tăng, sự đoàn kết của nước Pháp, chế độ Cộng Hòa Pháp cũng ‘‘bị đe dọa’’. Trên thực tế, cuộc tuần hành Chủ Nhật tới đã có sự tham gia của ‘‘gần như toàn bộ các lực lượng chính trị của đất nước’’.
Hai ngộ nhận nguy hiểm
Tuy nhiên, Le Monde đặc biệt chú ý đến hai vấn đề căn bản có nguy cơ dẫn đến các ngộ nhận ‘‘nguy hiểm’’. Thứ nhất là việc đảng cực hữu sử dụng cuộc tuần hành chống nạn bài Do Thái, để xóa nhòa quá khứ bài Do Thái của đảng cựu hữu Mặt Trận Quốc gia (Front National) trước đây. Để chống lại mưu toan gây ngộ nhận này của đảng cực hữu, các đảng cánh tả đã đề nghị thiết lập một ‘‘lằn ranh’’ trong cuộc tuần hành, ‘‘nhằm tách hẳn các đảng ủng hộ chế độ cộng hòa với đảng cực hữu Tập hợp Dân tộc RN, cùng các đảng phái cực hữu khác’’.
Nguy cơ gây ngộ nhận nguy hiểm thứ hai, theo Le Monde, là việc lãnh đạo cực tả Jean-Luc Mélenchon ‘‘đồng nhất cuộc tuần hành chống nạn bài Do Thái’’ với ‘‘sự ủng hộ vô điều kiện’’ các cuộc oanh kích của quân đội Israel tại dải Gaza, và ‘‘một lần nữa mưu toan gây chia rẽ’’. Le Monde nhấn mạnh là quan điểm nguy hiểm này ‘‘đánh đồng người Pháp Do Thái với chính quyền Israel’’, ‘‘đối đầu người Do Thái với người Ả Rập’’. Các giá trị về ý thức công dân và tinh thần huynh đệ ‘‘bị gạt sang một bên’’, cuộc chiến chống nạn bài Do Thái ‘‘bị hạ thấp ý nghĩa’’.
‘‘Ngọn lửa bất diệt’’ – Tròn 100 năm ngôi mộ Người lính Vô danh
Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng, đoàn kết bị đe dọa, nhật báo Công Giáo La Croix dành trang nhất cho chủ đề "Ngọn lửa bất diệt’’, để nhắc lại ý nghĩa của sức mạnh đoàn kết và sự tồn vong của nước Pháp. Ngày mai 11/11, chính phủ Pháp tổ chức lễ kỷ niệm 100 năm ngày ra đời ‘‘Ngọn lửa bất diệt’’. ‘‘Ngọn lửa bất diệt’’ là ngọn lửa Người lính Vô danh, được thắp lên lần đầu tiên cách nay một thế kỷ, ngày 06/11/1923, tại Khải Hoàn Môn, để tưởng niệm những chiến binh ngã xuống trong Thế chiến thứ nhất.
Kể từ đó đến nay, ngọn lửa ấy – biểu tượng cho sự đoàn kết của đất nước – được nhóm lại mỗi ngày. Vượt qua các khác biệt về chính trị, xã hội Pháp nói chung chia sẻ một niềm tin là ‘‘Dân tộc chỉ có thể vươn lên nếu trung thành với những người đã hy sinh’’. Theo La Croix, ‘‘Ngọn lửa bất diệt’’ là một giá trị bất khả xâm phạm, bất chấp việc các thế lực chính trị tìm cách khai thác biểu tượng này có lợi cho mình.
Bảo vệ thường dân tại Gaza: ‘‘Thách thức đạo lý căn bản’’
Vấn đề đoàn kết hay chia rẽ nói trên của nước Pháp, trong bối cảnh nhạy cảm hiện nay, có nguồn gốc trực tiếp từ xung đột giữa Israel và Hamas tại Cận Đông. Bài xã luận ‘‘Israel – Gaza, mỗi sinh mạng đều quan trọng’’ của La Croix tập trung vào ‘‘thách thức đạo lý căn bản’’, bảo vệ sinh mạng thường dân tại Gaza. Cuộc tấn công của Israel vào Gaza để tiêu diệt tổ chức Hamas, trả thù cho vụ thảm sát đẫm máu 07/10, đang ngày càng gây phẫn nộ, với việc khoảng 10.000 thường dân thiệt mạng, trong đó có hàng nghìn trẻ em, theo số liệu của Hamas. La Croix nhấn mạnh "Israel không thể biện minh cho việc tự vệ và bảo đảm an ninh’’ với con số người chết khủng khiếp nói trên.
Theo nhật báo Công Giáo, áp lực quốc tế gia tăng để số phận thường dân Gaza được chú ý đến nhiều hơn. Tại Hội nghị Nhân đạo cho Gaza hôm qua ở Paris, tổng thống Pháp kêu gọi ‘‘đình chiến’’, trong lúc Hoa Kỳ đang thương lượng với Israel về một thỏa thuận ‘‘ngừng bắn nhân đạo’’. Bất luận từ ngữ nào được sử dụng, tình hình rất khẩn cấp. Cần ngừng bắn để người dân được chăm sóc, được tiếp tế lương thực, được sơ tán… Đạt được một thỏa thuận ngừng bắn chắc chắn là khó, nhưng điều này là có thể, nếu các đối thủ chấp nhận thương lượng, từ bỏ nguyên tắc ‘‘được ăn cả, ngã về không’’.
Cuộc chiến Israel – Hamas ‘‘làm tan rã trật tự ngoại giao quốc tế’’
Xung đột Israel – Hamas cũng là chủ đề chính của Libération với hình ảnh trang nhất miền bắc Gaza chìm trong khói lửa. Nhật báo thiên tả chạy tựa ‘‘Địa chính trị : Hamas – Israel, cuộc chiến tranh đang làm đảo ngược cục diện thế giới’’, với nhận định ‘‘Từ các nước Ả Rập đến Hoa Kỳ, từ Nga, Trung Quốc đến châu Âu, châu Mỹ Latinh…, cuộc xung đột – khiến hàng nghìn người chết – đang làm tan rã trật tự ngoại giao quốc tế’’.
"Làm tan rã trật tự ngoại giao quốc tế’’ cụ thể là gì ? Hồ sơ chính của Libération hôm nay dành cho chủ đề ‘‘Cuộc chiến Hamas – Israel khiến vấn đề Palestine trở lại, làm rung chuyển thế giới Hồi Giáo’’ cho biết trước cuộc chiến tranh, nhiều quốc gia Ả Rập đã bắt đầu tiến trình bình thường hóa quan hệ với Nhà nước Do Thái. Tuy nhiên, cuộc tấn công tàn khốc của Israel vào dải Gaza khiến ‘‘vấn đề Palestine’’ trở lại ‘‘trung tâm bàn cờ ngoại giao quốc tế’’.
Xã luận Libération, nhan đề ‘‘Gây bất ổn’’ nhấn mạnh đến bước ngoặt lịch sử mang tầm cỡ toàn cầu, của cuộc tấn công ngày 07/10. Thế giới sau ngày 07/10 khác hẳn với ‘‘thế giới trước đó’’. Chỉ trong vài tuần lễ, các cuộc thảm sát của Hamas trên lãnh thổ Israel, rồi các cuộc oanh kích của quân đội Israel tại Gaza ‘‘đã làm rung chuyển toàn bộ hành tinh’’, ‘‘đảo lộn cục diện địa chính trị thế giới, vốn đã rơi vào tình trạng rối loạn với cuộc xâm lăng Ukraina của Nga’’.
‘‘Một tia lửa quá đà’’ có thể khiến tất cả cuốn vào vòng xoáy bạo lực
Trái ngược với cuộc xâm lăng Ukraina của Nga đã củng cố mạnh mẽ khối đoàn kết phương Tây, xung đột Israel – Hamas ‘‘đang làm tan rã mọi liên minh, gieo rắc hỗn loạn bên trong mỗi quốc gia, đe dọa phá vỡ những thế cân bằng vốn đã mong manh. Chỉ cần một tia lửa quá đà có thể khiến tất cả bị cuốn vào vòng xoáy bạo lực’’.
Libération nhấn mạnh đến căng thẳng chủ yếu hiện nay là do, với xung đột này, các bên bị đẩy về hai cực đối nghịch, hoặc ủng hộ Israel, hoặc ủng hộ Palestine. Rất ít nhà lãnh đạo hoặc nhóm dân cư nào kêu gọi ủng hộ giải pháp hai Nhà nước Israel và Palestine cùng tồn tại. Bản thân châu Âu cũng bị chia rẽ giữa một bên ủng hộ quyền tự vệ của Israel, và bên kia kêu gọi ngừng bắn để bảo vệ thường dân ở Gaza.
Hệ quả trước mắt của xung đột hiện nay, theo Libération, là các thỏa thuận Abraham giữa Ả Rập Xê Út và Israel, dự tính ký kết, ‘‘đã bị đình chỉ và có khả năng bị chôn vùi’’. Iran, thế lực đỡ đầu tổ chức Hamas, đang bình yên hoàn thiện vũ khí nguyên tử. Tổng thống Nga chắc chắn hài lòng với việc phương Tây bị chia rẽ, còn lãnh đạo Trung Quốc đang tìm cách khai thác tình hình theo hướng có lợi cho mình. Dù sao, Libération cũng cố gắng nhìn tình hình theo hướng tích cực. Bài xã luận khép lại với nhận định : ‘‘… thời kỳ mà cộng đồng quốc tế để mặc cho xung đột Israel – Palestine diễn ra một cách âm ỉ đã qua rồi. Đây là có thể là hy vọng nhỏ nhoi duy nhất mà thảm kịch hiện nay mang lại cho chúng ta’’.
Xung đột Cận Đông: Cuộc đối thoại giữa ‘‘những người điếc’’
Phần nào tương tự với Libération thiên tả, Le Figaro thiên hữu trong bài xã luận ‘‘Bất thông hiểu : Hố sâu ngăn cách’’ vạch rõ thế đối nghịch sâu sắc giữa hai bên, bên ủng hộ Israel (‘‘phương Tây’’) và bên ủng hộ Palestine (‘‘thế giới Hồi giáo’’). Phía các nước Ả Rập ủng hộ Palestine chú ý chủ yếu đến ‘‘75 năm chiến tranh, chiếm đóng, đàn áp mà dân Palestine phải chịu kể từ khi Nhà nước Israel được thành lập năm 1946’’.
Theo Le Figaro, ‘‘điều gây sốc với chúng ta là toàn thể thế giới Ả Rập dường như ít chú ý đến tính chất man rợ của cuộc thảm sát ngày 07/10 của Hamas trên đất Israel. Ngược lại, điều khiến họ bị sốc là chúng ta từ chối quyền của họ đặt hành động thù hận này ‘‘vào đúng bối cảnh’’, họ trách chúng ta ‘‘không coi dân Palestine là con người, với việc ngầm quy cho họ trách nhiệm tập thể’’ về cuộc tấn công của Hamas… Le Figaro đã cố gắng đưa ra một cách nhìn từ bên ngoài, khi ghi nhận : cả hai bên đều có trách nhiệm trong tình trạng đầy rẫy các hiểu lầm hiện nay.
Một năm trước bầu cử Mỹ: Trump ở thế thượng phong
Khác với nhiều báo, trang nhất Les Echos không nhắc đến xung đột Israel – Hamas, cũng như cuộc tuần hành chống bài Do Thái tại Pháp. Nhật báo kinh tế chạy tựa ‘‘Trump, người dẫn đầu cuộc tranh cử tổng thống’’, trên nền hình ảnh cựu tổng thống Mỹ vẻ mặt nghiêm nghị, chỉ thẳng ngón tay về phía trước.
Một năm trước cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ, cựu tổng thống Trump được coi là ứng cử viên có nhiều triển vọng giành thắng lợi tại đa số ‘‘các bang bản lề’’, cử tri thuộc các nhóm sắc tộc thiểu số ít ủng hộ đảng Dân Chủ hơn, trong lúc nữ chính khách Cộng Hòa Nikkei Haley có nhiều khả năng thu hút các thành phần cử tri Cộng Hòa thuộc xu hướng ôn hòa.
