PHV -> Cái chết của Prigojine.

Cái chết của Prigojine
Từ sau cuộc nổi dậy vũ trang ngày 23/6/2023 đến 2 tháng sau, ngày 24/8/2023, khi máy bay riêng có Prigojine và những cộng tác viên đầu não nhóm Wagner, bị tai nạn rơi xuống, làm toàn bộ 10 người có mặt trên phi cơ thiệt mạng. Chỉ 2 tháng, Prigojine người cả gan thách thức Poutine, đã đền tội.

Khi dẫn đoàn quân từ chiến trường Ukraina về đất Nga, dự định sẽ tiến về Moscou để đòi công lý cho những chiến binh của nhóm mình tử trận oan uổng, vì máy bay Nga bỏ bom lầm, Prigojine nửa chừng bỏ ngang cuộc tiến quân khi chỉ còn cách Moscou 400 cây số. Nhờ sự can thiệp và hòa giải của Tổng Thống Belarus Loukachenko, Poutine hứa tha tội cho Prigojine để ông trùm nhóm lính đánh thuê Wagner sang “tị nạn” ở Belarus ; cho dù sáng sớm ngày hôm ấy, khi hay tin Prigojine phản loạn đang kéo binh về Moscou, trên truyền hình, Poutine mặt mày tái nhợt vì tức giận đã hăm he: “những kẻ phản bội, đâm sau lưng chế độ sẽ phải đền tội …” Ngày 27/6 Poutine thỏa thuận với Tổng Thống Loukachenko để cho Prigojine được bay an toàn sang Minsk thủ đô của Belarus. Lên tiếng khoe khoang, TT Loukachenko cho báo chí biết [tôi đã nói với Poutine : ông có thể “hạ” (“buter”, dùng tiếng lóng như một tay trùm anh chị) Prigojine dễ dàng. Kỳ này không thành thì kỳ khác, nhưng thôi ông đừng làm].

Poutine và Prigojine rất gần gũi thân cận nhau, Prigojine là người Poutine đặt nhiều tin cậy.

Người ta nghĩ là Prigojine sẽ có sứ mạng khác ở Belarus, hoặc -huấn luyện binh lính, -chuẩn bị cho một cuộc tấn công vào phía Bắc Ukraina hoặc -giữ an ninh cho chính Loukachenko. Và ông ta sẽ chịu ở yên trên đất Belarus một thời gian cho tình hình lắng dịu.

Nhưng không, một tuần lễ sau, ngày 4/7/2023 báo chí đăng ảnh Prigojine xuất hiện tại Saint-Petersbourg ở trụ sở FSB (KGB cũ) để đòi lại những súng đạn bị tịch thu do những khám xét các căn cứ của nhóm Wagner sau cuộc nổi dậy. Ông ta ngang nhiên đi lại như không có việc gì xảy ra.

Ngày 10/7/2023, phát ngôn viên của Điện Kremlin tuyên bố với báo chí : Prigojine đã diện kiến Poutine ngày 29/6/2023 trong 3 giờ, Poutine tán thành những hoạt động của nhóm Wagner trên đất Ukraina và có đề cập đến cuộc nổi loạn nhưng mọi chuyện đã được thu xếp ổn thỏa.

Ngày 19/7/2023, trong một vidéo Prigojine xuất hiện kêu gọi binh lính của ông ta chuẩn bị sẵn sàng để đến Phi Châu trong một chiến dịch mới. Prigojine dường như đã lật sang trang mới, bỏ qua chuyện nổi loạn ngày 24/6 để tập trung vào những hoạt động thường lệ của ông ta.

Ngày 27/7 ở Saint-Petersbourg Prigojine tươi cười bắt tay người đại diện của nước Cộng Hòa Trung Phi trong cuộc họp “Thượng Đỉnh Nga và các nước Phi Châu” được tổ chức trong một khách sạn sang trọng sở hữu của gia đình Prigojine. Poutine cũng đến để chủ tọa cuộc họp này.

Đại Diện nước Trung Phi bắt tay Prigojine ngày 27/7 ở cuộc Họp Thượng Đỉnh Nga và các nước Châu Phi

Sau đó, Prigojine mất dạng, trong suốt tháng 8 ông ta không xuất hiện. Người ta tưởng là ông ta muốn kín đáo, đứng phía sau để điều khiển công việc của nhóm. Nhưng ngày 21/8/2023 ông ta lại hùng dũng trong một vidéo với bộ binh phục treillis và súng ống, đứng giữa một cảnh vắng vẻ ở một nước nào của Phi Châu, ông ta nói rằng: “nhóm của ông đang làm công tác ở Phi Châu, ông vẫn phục vụ nước Nga để làm cho Nga lớn mạnh trên mọi châu lục, và cũng giúp Phi Châu có tự do hơn”. Không biết hình ảnh này được quay khi nào nhưng vidéo được đưa ra hai ngày thì có tai nạn làm phi cơ rơi.

Bức ảnh cuối cùng của Prigojine, hai ngày trước khi rơi máy bay

Những ngày trước đó, những nhóm quân đội tư có tên SMP Redut và Convoy (do Bộ Quốc Phòng Nga đứng sau lưng) đã đến tuyển mộ binh lính ở các nước Phi Châu và tìm cách đuổi nhóm Wagner ra khỏi lục địa này. Có lẽ đó là lý do Prigojine xuất hiện trong video ngày 21/8 để xác định vai trò của nhóm mình. Trong tình trạng cạnh tranh gay gắt giữa các nhóm Lính Đánh Thuê mà Prigojine và các thành viên cao cấp của Wagner bị tử nạn trong chuyến bay từ Moscou về Saint Petersbourg.

Vụ rớt máy bay ngày 24/8/2023 , do bom đặt trong máy bay hay do hỏa tiển bắn lên, người ta chưa xác định. Tuy nhiên một nhân viên cao cấp trong chính phủ Nga, giấu tên, đã nói với tờ báo The Moscow Times rằng: “không xa nơi diễn ra tai nạn phi cơ, có 4 căn cứ bảo vệ phòng không. Cách phi cơ rơi thẳng xuống là bằng chứng nó bị bắn từ 8000 mét.

Phi cơ rơi xuống và bốc cháy

Ngoài 3 người thuộc phi hành đoàn (chết oan ức), 7 người kia đều là thủ lãnh của nhóm Wagner. Cùng tử nạn với Prigojine, còn có một phần “đầu não” quan trọng của nhóm :

– Prigojine

-Outkine, đồng sáng lập viên của nhóm cùng với Prigojine. Trung Tá trong quân đội Nga đã từng được chính tay Poutine năm 2016, trao huy chương Anh Dũng vì tạo thành tích ở chiến trường Syria

-Tchekalov, bạn thân của Prigojine từ năm 2000, có trách nhiệm về hậu cần cho nhóm

-Makaryan

-Propoustine

-Matusevitch

-Totmine

Tất cả đều là thành viên quan trọng của Wagner, giờ như rắn không đầu, sẽ còn tồn tại được không, Prigojine không chỉ định ai nối nghiệp mình. Trên chiến trường Ukraina, nhóm lính đánh thuê Wagner đã thối lui từ nhiều tháng nhường chỗ cho quân đội chính quy. Ở Phi Châu, trong video cuối cùng có sự xuất hiện của Prigojine, ông ta nói rằng nhóm Wagner đang thực hiện nhiều công tác trên lục địa này, nhóm đã có mặt ở nhiều quốc gia: Lybia, Soudan, Trung Phi, Mozambique, Madagascar, Mali và có thể ở Niger nữa. Nên Phi Châu là địa bàn hoạt động của nhóm.
Sau khi máy bay rơi hai ngày, Poutine ra lệnh : các binh lính đánh thuê phải tuyên thệ trung thành với tổ quốc Nga và phải tuân lệnh tuyệt đối các cấp trên trong quân đội.

Hôm nay (27 tháng 8), nhóm xác nghiệm tử thi Nga đã xem xét ADN và chính thức tuyên bố : Prigojine đã chết trong tai nạn máy bay. Poutine cũng đã lên tiếng mấy ngày trước, chia buồn cùng gia đình những người xấu số và ca ngợi Prigojine là một người có tài nhưng cũng phạm nhiều sai lầm.

Dư luận đặt câu hỏi ai đã ra lệnh giết Prigojine và đồng bọn? Dĩ nhiên, mọi con mắt nhìn về hướng Poutine, người được biết đến như lạnh lùng không hề khoan nhượng trước các đối thủ của ông ta. Những ai chống đối Poutine đều bị truy lùng và giết hại dù trên đất Nga hay ngoài biên giới. TT Hoa Kỳ Biden nói “không ngạc nhiên về cái chết của Prigojine và không có việc gì xảy ra trên đất Nga mà không có Poutine nhúng tay vào”.

Phương cách thường dùng của Poutine để hãm hại các đối thủ và những ai đi khác đường lối với ông ta là dùng thuốc độc, hay bị rơi từ cửa sổ ở một tầng nhà cao. Ám sát, bỏ tù, đuổi đi ra nước ngoài, Poutine không tha thứ cho những người chống đối.

Giết Prigojine trong tai nạn máy bay này là một cảnh cáo cho những ai dám chỉ trích Poutine, một người có bàn tay đẫm máu, không từ bỏ thủ đoạn nào để loại trừ những kẻ phản loạn. Prigojine cứ ngỡ mình bất khả xâm phạm, tuyên bố hung hăng, coi thường Poutine thì bị Poutine loại bỏ. “Những người thân cận với Poutine thường có cái chết không bình thường” (lời của Tổng Trưởng Ngoại Giao Ba Lan)

Nga, một đất nước hành xử như một băng đảng, không dung tha cho một kẻ phản bội nào. Prigojine được lòng binh lính nhóm Wagner mà luôn cả quần chúng Nga, nên ông ta là cái gai nhọn mà Poutine phải nhổ bỏ. Lẽ ra, ở các quốc gia dân chủ, Prigojine phải bị đưa ra Tòa xét xử vì tội phản loạn, chứ không phải ra thủ đoạn giết ông ta để trả thù như cách của các tay Anh Chị băng đảng. Tháng 3 năm 2024, ngày bầu cử Tổng Thống Nga, Poutine muốn những người chống đối ông ta phải im tiếng, giết Prigojine là một cảnh cáo. Giới quan sát cho rằng Poutine sẽ đắc cử với 90% số phiếu. Nhiệm kỳ Tổng Thống Nga là 6 năm, Poutine sẽ ngồi yên trên đỉnh cao quyền lực đến năm 2030 hay hơn nữa vì Tổng Thống Nga có thể giữ chức vụ vô hạn định, không như ở các nước dân chủ, Tổng Thống chỉ được tái ứng cử chỉ duy nhất một lần. Vậy thì hoàng đế độc tài Poutine cần gì phải lo lắng! Nhưng liệu Poutine sẽ an lành trong chức vụ của mình không ?
Cũng cần nói thêm là Prigojine đã thật sự chết, những tin đồn ông ta trốn thoát được trong chiếc phi cơ thứ hai… vv…. là tin nhảm vì Poutine không tha thứ cho bất cứ ai phản bội. Cũng như Poutine lên tiếng xác nhận Prigojine đã tử nạn, nếu vài tháng sau Prigojine xuất hiện ở đâu đó trên thế giới thì… uy tín của Poutine xem như bỏ đi. Điều đó không thể có được. Prigojine đã chết thật rồi !

Poutine đã giả vờ trong 2 tháng cho Prigojine yên tâm nghĩ là mình đã được dung tha vì những lợi ích đem lại cho Poutine, khi Prigojine không đề phòng thì kẻ giết người không gớm tay, Poutine, không bỏ lỡ cơ hội. “Kẻ cắp gặp bà già” người có nhiều mưu mô hơn chiến thắng !

Paris, 27 tháng 8 năm 2023
Thanh Vân tường thuật